Deniz'in Washington Günlüğü

Washington'a on yıllardır görülmemiş bir karın yağdığı haftasonundan, kar fırtınasının başlamasından iki gün önce, ailecek yürüyüşe çıktık. Güneş var ama kış güneşi. Sadece daha az üşüyorsunuz.

Elektronik aletlerin satıldığı Best Buy'a gitmek niyetindeyiz. O kadar az sokağa çıkabiliyoruz ki bebek doğduğundan beri. Şikayetçi de değiliz ama şu gerçeği tespit etmemek imkansız: Hayatımız toptan değişti. Bambaşka bir düzen var artık. Sokağa çıkmak için daha hazırlanırken yoruluyoruz. Hamile aklımla, gitmiş bir bebek arabası seçmişim ki evlere şenlik. Jogging stroller. Yani üç tekerlekli bir bebek arabası ki bebeği içine oturtup arabayı ite ite koşuyorsunuz, spor yapıyorsunuz, hesapta bebek de aktiviteye katılmış oluyor. Şimdi gülüyorum tabii. Nereden ne vakit bulunacak da koşulacak. Kaldı ki, bu soğukta ne koşusu? Hangi kış dışarda koşmuşum ben?
Neyse, jogging stroller'ı alıyoruz. Kalın battaniye şeklinde bir torba düşünün, içi kürklü, ''Bundle Me'' diyorlar burada, onu alıp bebek arabasının içine oturtuyoruz. Onun içine de Timuçin'i. Şapka ve eldivenleri çantanın kenarına koyuyoruz, tam sokağa çıkarken takılacak ki biz hazırlıkları tamamlarken sıcaktan bunalmasın çocuk. Ne olur ne olmaz, yüzü ince polar bir ekstra battaniyeyle korumaya alacağız. Acıkırsa diye mama, bebek bezi, emzik, ağzı silme bezi, bizim elleri dezenfekte edecek losyon, bunların konulduğu çanta. Derken, ter içindeyim. Asansörde Trevor'a rastlıyoruz. Uzun boylu, herzaman kahkahası insanın içini ısıtan, başından beyzbol şapkasını eksik etmeyen, apartmanın mühendisi Trevor. ''Hava soğuk biliyorsunuz değil mi?'' diye soruyor. Üstüne bir de, şapkasız Timuçin'e bakıp, ''Bu çocuk böyle mi sokağa çıkacak?'' diyor. ''Yok yok Trevor, işte burada şapkamız, eldivenlerimiz. Merak etme'' diyorum. ''Ha tamam o zaman, mesele yok'' diyor.

Yolda arabayı itme görevini ben üstleniyorum. O kadar ağır ki, ''ne koşması kardeşim!'' diye bir kere daha gülüyorum kendime. Belki de kışlıklar, battaniyeler, çantalar yüzünden böyle. Yaz olsa tamamdı. Yol boyunca uyuyan Timuçin Best Buy'a girdiğimiz ve durduğumuz anda uyanıyor. Daniel'ın, bozulan laptop'ını tamire vermesini bekliyorum Timuçinle. Hamileyken herkesin anlamlı, sevgi dolu bakışları bu kez, bebek var diye var. Gören geliyor, dokunuyor. Zaten domuz gribinden tutun da her çeşit hastalık kol geziyor. Kimse dokunsun istemiyorum. Ama insanlara ''dokunmaaa!'' demek de çok zor. İyi niyetli insanların kalbini kırmak hoşunuza gitmiyor. Çocuğunuz hasta olsun da istemiyorsunuz. Sonuçta, grip bebeklere daha çok dokunmayla geçiyor diyorlar. Elimizde taşıdığımız mikroplarla. İşte biraz bu yüzden, herkes gelip Timuçin'i sevmek istiyor diye hoşuma gitmesine rağmen, yüzüme yayılan gülümsemeyi toparlayıp ''bitch mom'' oluyorum. Gülümseyerek gelenleri görür görmez, aksi yöne dönüp gidiyoruz. Timuçin merakla elektronik eşyaları, insanları izliyor. Ona anlatıyorum, ''Bu buzdolabı güzelmiş değil mi Timuçin? Bak ne güzel kırmızı kırmızı çamaşır makinaları!''. Tam çıkmak üzereyiz ki, altını değiştirmek gerektiğini farkediyorum. İlk defa evin dışında bir yerde altını değiştireceğiz. Çok heyecanlıyım! Tuvalette, bebeklerin altını değiştirmek için açılır kapanır masa var, duvara monte edilmiş. Türkiye'de böyle şeyler var mı diye düşünüyorum. Cevabını bilmiyorum. Bir kere, niyeyse, en temiz çarşılarda bile tuvaletler pis pis kokar, sifon çekilmemiştir, temizlik hiç yapılmamış gibidir. Oradan hemen kaçmak istersiniz. Kaldı ki çocuğun altını değiştirelim.

Brit aksanlı siyah bir kız bana kapıyı açtı, sağolsun. Sonra ilgilenmiş görünen bir kadın, ''kaç aylık bu bebek?'' diye sordu. Söyleyince de, ''Ne? İki aylık bebek bu soğukta sokağa mı çıkarılırmış!'' diye bir laf attı. Ben de artık burada kala kala Amerikalılardan öğrendim ya. Şöyle çook geniş bir gülümseme yayıldı yüzüme. Ama gözlerim, ''rahat bırak beni, çok bilmiş teyze'' diyordu. Topladık çantamızı, çıktık dışarı. Best Buy'ın önünde Daniel, evsizlere yardım için sokak gazetesi satan ve kendisi de evsiz olan bir siyah adamla sohbet ediyordu. Burnu Daniel'a benziyormuş Timuçin'in, dudakları da bana. Tolga'dan sonra, Timuçin'i bir şekilde bana benzeten ikinci kişi. Tolga, Başbakan'ın ziyaretini izlerken güvenlik için sonsuz beklemelerimizden birinde, Timuçin'in resimlerine bakıp, ''bence yanakları aynı sen'' dedi. Yanaklar da tabii tombik tombik bizim oğlanın. Şişkoyum evet. Biliyorum. :) Ama zayıflayacağım.

Geçen sene hamile olduğum ancak daha haberimin olmadığı dönemde yazdığım bir blog yazısını okudum yeniden. Kışın aldığım birkaç kiloyu ''bahar gelmeden halletsem iyi olacak'' düşüncesiyle vermek istiyordum. Niyet iyiydi ama spor ve rejim yönündeki bütün çabalarım ters tepiyordu. Ne zaman biraz hareket etmeye başlasam, kalbimin çarpıntısından, ''ulan ne oluyoruz, yaşlandık mı ne?'' diye korkup bırakıyordum. Spor merkezine gitmek üzere hazırlanıp, Daniel ile yola çıkıp sonra tam önünde vazgeçtiğim, ''Danielcim sen git yap sporunu, ben Starbucks'tan kahve ve kek alıcam, seni şuracıkta bekliyorum'' olmuştu. Elimde kahve ve kek, treadmil'de koşan Daniel ile aramızda bir cam, karşısına geçip güldürmeye çalışmıştım. Üzerine, kalp rahatsızlığı veya yaşlılıktan değil hamilelikten muzdarip olduğum ortaya çıktı. Üç ay kadar mide bulantısından sadece patates, makarna, bagel, pretzel yiyerek beslendim. Bir gün Daniel et kızartmış, eve girdiğim anda kokudan hemen kurtulmak için kendimi neredeyse balkondan atacaktım. İlk üç ay hiç kilo almadım. Ama doktorum, ''merak etme, mide bulantısı geçtiği anda açığı kapatacaksın, deli gibi yemek yiyeceksin'' dedi. Aynen de öyle oldu.

Üç ayı doldurduğum sırada, biri sanki bir düğmeyi çevirdi ve herşey yoluna girdi. Bunun zamanlaması da enteresan oldu. Daha Ocak ayında göreve gelmiş olan Obama, ilk denizaşırı ziyaret programına Türkiye'yi koydu. Bana da bu ziyareti izlemek düştü. Üstelik malumunuz, Londra, Strasburg, Kehl, Prag, İstanbul, Ankara diye dolaştık. Arada NATO zirvesini çıkardık. Beyaz Saray'ın gazeteciler için tuttuğu özel uçağa binmek üzere Andrews Askeri Hava Üssü'nün yolunu tutmadan önce, bavulları vermek için saatler öncesinden Beyaz Saray'ın arkasındaki bir parka gitmem ve ilgili kişileri bulmak gerekiyordu. Öyle bir durumdayım ki, yürüyemiyorum. Kendimi zor taşıyorum ve her an çıkarabilirim. Daniel ile bavulları aldık, bindik bir taksiye, parkın yolunu tuttuk. Bavulları verdim, biraz yürüyelim dedik ama her ağaç altında duruyoruz, ben çıkarmamak için kendimi zor tutuyorum. Daniel, ''çok endişeliyim, nasıl gideceksin?'' dedi. Doğrusu ben de endişelendim ama ben kendimi biliyorum. Adrenalin altında, ölmediysem, gözüm görüp, elim de laptop'ta yazacak kadar işliyorsa çalışırım ben.

Beyaz Saray'ın kiraladığı uçak, United Airlines'a ait bir uçak. Personel dünya tatlısı. Gezilerde hiç değişmiyorlar. Dolayısıyla hep seyahat ettikleri Beyaz Saray muhabirleriyle sıkı fıkılar. Amerikalı gazeteciler en önde first class uçuyorlar. Düşündüm, Türkiye'de böyle bir durum olsa, ''ya şimdi bu New York Times muhabirine, bu NBC televizyonu muhabirine ayıp olacak, bir yer verin, arkada oturun, siz nasılsa bizdensiniz'' diyebilirler. Uçakta biz hepi topu üç Türk gazetecisiyiz. Üçümüz de kadın. Tülin, Emel, ben. Yakınımızda oturan Alman gazetecilerle uçaktaki ''sınıf ayrımını'' konuşuyoruz. En önde Amerikalılar, ortada Avrupalılar, en arkaya Araplar. Bir United Airlines görevlisi, ''first class uçanlar, hemen her geziye gelen, kurumları dünyanın parasını harcayan kişiler. Sizin düşündüğünüz gibi bir ayrım yok'' diye bizi yatıştırmaya çalışıyor ama herkes ülke ülke ayrılmış işte. Uçakta yediğiniz önünüzde, yemediğiniz arkanızda. Sürekli hizmet. Süper güleryüz. Aralarda açık büfe gibi masalar var. İsteyen kalkıp şampanyasına kadar alabiliyor. Üç aylık hamileliğin sonuna gelmiş olan ben, ilk defa uçakta peynir yiyebiliyorum, biraz meyva atıştırıyorum. Ama tabii her Amerikan uçağında yaşanan şey yaşanıyor, derin dondurucudaymışsınız gibi soğuk. Londra'ya fena halde grip iniyorum. Gazeteciler için kaldığımız her otelde yan yana yan yana oturduğumuz bir çalışma salonu kuruluyor, herkesin masası belli, internet bağlantısı, telefonu var. Ve kapının hemen önünde de bir açık büfe kuruluyor. Acıkan gidip yemek yiyor. Yoksa perişan olursunuz. İyi de ben şimdi ne yiyeceğim? Otel yönetimine, ''bana sade patates veya makarna haşlar mısınız?'' mı diyeyim? Daniel çantamı paket paket cereal bar ile doldurmuş. Hiçbir şey yiyemezsem, en azından onları atıştırırım diye düşünüyor. Zaten yola çıkmadan herkes, İngiliz yemeklerinin ne kadar kötü olduğundan bahsetmiş. En çok da kokulardan çekiniyorum. İşte o ''biri bir düğmeyi çevirdi ve mide bulantısı geçiverdi'' denilen dönem, tam o sırada başladı. Ben az az da olsa, o yemekleri güzel güzel yedim. Grip için ilaç da alamıyorum, portakal sularını devirdim. Grip oldum diye hiç doktora gitmemişimdir, hayatımda ilk defa Londra'da, bir sabah uyandım ve ''acaba hastaneye mi gitmeliyim?'' diye düşündüm. Ajansın Londra muhabiri Dilek ile bunu konuştum. Sonunda, ilaç kullanamayacağım için, bunun yararı olmayacağına kanaat getirdik ve Dilek bana sıcak sıcak çorbalar, portakal suları ve çay ısmarlayarak destek oldu. Son gün düzelmeye başlamıştım.

Hapşırıp öksürdüğüm için benim on metre uzağımdan yürüyen Amerikalılar bile iyileşme belirtilerinin ardından yavaş yavaş konuşmaya başladı. Zaten Amerikalı gazetecileri, 2004 yılında Bush'un Türkiye gezisini de izlediğimden çok iyi tanıyorum. O gezi kapsamında İrlanda da vardı. Yolda veya İrlanda'da hiçbir Amerikalı selam bile vermedi. Türkiye'ye yaklaşırken birden yüzüne geniş bir gülümseme yapıştıran, ''aa sen nerelisin? İstanbullu musun yoksa?'' diye sohbete başlayıp, Türkiye'de darda kalırsa yardım alabilecek kadar samimiyet kurmaya çalışıyor. Şimdi bu gazetecilere sahtekar imasında bulunmam boşuna değil. Aralarında çok iyileri de var, herkesi aynı kefeye koymuyorum ama bu Washington kültüründen midir yoksa gazeteci milletinin ortak özelliği midir nedir bilmiyorum. Ankara ve İstanbul'da çok samimi olduğunu zannettiğin bu Amerikalı gazetecilerden bir kısmı, Washington'da yeniden sizi tanımaz, selam vermez.

Bir tanesini çok iyi hatırlıyorum. Türkiye'deyken ne espriler, ne samimiyet, sanırsınız akraba olduk. Derken döndük Washington'a, Beyaz Saray'da bir basın toplantısı izlemeye gittim. Bush dönemi yine. Beyaz Saray'ın ön kapısında, içerde güvenliğin bize ''tamam girebilirsiniz'' onayı vermesini bekliyoruz. Baktım bu benim akraba oldum zannettiğim gazeteci. Daha da geziden yeni dönmüşüz. Yani zaman geçti, unuttu diyemem. Ben yüzümde geniş gülümsemeyle yaklaşıyorum, adam beni kesinlikle başından atmak ister bir ifade takınıyor. Bir saniye sonra nedenini anlıyorum. Washington'da beni ne yapsın bu adam? İşe yaramam. Türkiye'de olsak neyse. Ama benim arkamda Washington Post'un muhabiri duruyormuş. Hemen onunla sarılıp öpüşüyorlar. Ben orada, 1.90 boyumla duruyorum, görmezden geliniyorum, ''haa...'' diyorum. ''Bu işler böyle oluyormuş demek''. İşte bizim meslekte ''tecrübe'' bu demek. Obama'yı Beyaz Saray muhabirleriyle izlerken de, uçakta tam önemli bir adamı yalnız yakalamışım, soruları peş peşe yapıştırıyorum, çatır çatır cevaplarını alıyorum. Soruyorum ''bunlar on the record mı?'' diye, adam da demesin mi ''yaz, sakıncası yok''. O beni tanımayan Amerikalı gazeteci, yüzüne geniş bir gülümseme yayarak yaklaşıyor. Şaka gibi. ''Sen İstanbullu muydun? Seviniyor musun İstanbul'a gidiyoruz diye?'' sorusunu yöneltiyor bana. Gülüyorum, ''Ben Ankaralıyım'' diyorum ve önemli zat ile özel konuştuğumu söyleyip nazikçe ''buradan git, şimdi senle uğraşamam'' demeye getiriyorum. First class'ta oturan Amerikalılar'ın bazıları, Türkiye'ye gidiyoruz diye bizim ülkeye ayrılan departmana yaklaşıyorlar uçakta.

Mesleki konulara bir daldım mı lafı bitiremem, şimdi laf lafı açar. Ben kilo alma meselesinden bahsediyordum. Üç ay kilo almadım hamileyken demiştim. Arkasından bir iştahım açıldı, iyi ki hamilelik 9 ayda bitiyor. Kalan 6 ayda yiyip içip yattım desem yeridir. Tam 22 kilo aldım. Doğumdan sonraki iki ayda 15 kilosunu verdim. Öyle çok yoruluyor, öyle uykusuz kalıyorsunuz ki, büyük kısmı gidiyor. Şimdi kaldı 7 kilo. Tabii hamile kalmadan önce almış olduğum 15 kiloyu da sayarsak, benim şimdi 22 kilo vermem lazım. ''Aa senin boyun var, göstermiyor'' diyenlere de buradan kafa atıyorum. Acaba bugün Evrim'in getirdiği pastayı yemese miydim? Saat geç olmuş, ben yatıyorum, bu yazıyı burada kesiyorum. Günlerdir aynı dosyada sürünüyorum çünkü. Sıkıldım. Bütün okuyucularıma iyi bir yıl diliyorum.

Ay ''iyi yıllar'' deyince aklıma geldi. Bugün Ümitle konuştuk da, ''bir yılda amma şey değişti lan'' tespitinde bulunduk. Geçen yıl bu sıralar ben işinde gücünde, kendi halinde, o kitap senin bu kitap benim okuyan, meditasyonunu, yogasını yapıp derin düşüncelere dalan bir zat idim. Neler oldu neler? Hamile olduğumu öğrendim. Üç aylık hamileyken Obama'yı izlemeye Türkiye'ye gittim. Oğlum oldu. On yıldır burada beraber çalışmaya alıştığım Washington ile bütünleşmiş olan Ümit Türkiye'ye döndü. Yaz ortasında ajansın çıkardığı bir genelge kapsamında benim de gelecek yıl Türkiye'ye döneceğim ortaya çıktı. Taşınma telaşı içine girdim. Çok büyük bir değişim yılı oldu bu yıl. Araya bir üç tekerlekli bisiklet sıkıştıramadık yenilikler arasına ama bakalım, kısmet Türkiye'ye. Belki yazlıkta halamın üç tekerlekli bisikletini sürerim, izin verirse. ''Ben mavi istiyorum'' diye bir tutturmuşluğum var. Halamın bisikleti de maviymiş, öyle söyledi. Pazar selesine de Timuçin'i atarım artık.